Kijk uit!

Hoi Kristien,

Hierbij een goed bedoelde waarschuwing om in het vervolg in een internet cafe niet meer de optie "remember me" aan te vinken.
Anders kunnen anderen ook iets posten op je blog!

Groeten,
De persoon na jou op computer nummer 2

Schuld!

Copan Ruinas, Honduras

Alles leek er op te wijzen dat het tijd werd. Van het sponzen washandje dat ik tijdens mijn eerste week in Pueblo Nuevo had gekocht, in Nicaragua geboren en getogen, was niet veel meer over dan een gat met een randje spons eromheen. Ook de zeep waarmee ik tweemaal daags mijn koude douches genoot was gereduceerd tot een haast onzichtbaar plakje wit. Mijn hoofd was al weken bezig mijn spullen te verdelen over de mensen die ik liefhad, en heb, uit het dorp. En mogelijke spullen erbij aan het fantaseren om voor het onbedankbare, de eeuwige schuld, te bedanken. Hoe bedank je iemand die weken lang een bed in haar kamer heeft afgestaan, je elke dag te eten heeft gegeven en je met welk probleem dan ook heeft geholpen?

Hoe langer de onbaatzuchtige hulp duurde, hoe moeilijker het werd er een oplossing voor te vinden. Geld wilde ze niet, een tegenactie kon ik niet leveren noch bedenken, wegblijven en ergens anders eten zou een belediging zijn en eigenlijk alleen maar een vlucht voor mijn schuldgevoel. De schuld die ik waar dan ook ter wereld toch wel terug zou vinden. Geschreven in de lucht, of op het voorhoofd van een onbekende.
Na vele streepjes tussen mijn wenkbrauwen, dromen en slapeloze nachten heb ik besloten een klein, symbolisch kado te geven. Het werd een theeset uit eigen land, een die ik zelf ook graag zou ontvangen. Zes aardewerken kopjes, handbeschilderd, een theepot van klei en een schaal voor quesadillas of andere lekkernijen.

Het echte kado is natuurlijk niet voor deze familie. Het echte kado geef ik wanneer ik de kans heb hetzelfde te doen voor andere mensen. De familie van Dona Martha zal niet naar Nederland kunnen komen. Ik zal ze zodoende nooit kunnen ontvangen in een van mijn bedden, met een warme maaltijd en thee van bloemen die in mijn land groeien. Omdat de schuld in de lucht geschreven staat, of op het voorhoofd van een onbekende, kan ik hem ook waar ook ter wereld aflossen. Door wat ik in Pueblo Nuevo heb gekregen weer weg te geven. Revolutionaire liederen uit Nicaragua zingen in Honduras, Guatamala, Mexico, of Nederland. Vertellen waar Nicaragua ligt, heo het eruit ziet, waar de mensen van houden. Zoals de mesnen in Pueblo Nuevo over mijn land wilden weten. Nu ik een paar dagen weg ben begrijp ik eindelijk dat ik niet evenredig kan maar ook niet hoef te bedanken. Het leven, iets of iemand, heeft mij de kans gegeven iets te leren van Dona Martha y familia, bepaalde kunsten van hen af te kijken om die later als ik groter ben weer zelf uit te kunnen voeren. He he. Dat lucht op. Ik hoef dus niet alles nu goed te doen. MIsschien zelfs niet in dit leven. Als ik het maar probeer, of in ieder geval, wil. En erover nadenk. Af en toe.

Hamlet op een basketbal veld

Tussen lege plastic zakjes waar mensen hier water uit drinken, mango schillen en oude schoenen, heeft jong Condega gisteren Hamlet meegemaakt. De shirts nog nat van het basketballen, hangend op de stenen banken met kinders op schoot en, zoals het een echte jongere beaamt, met luid commentaar op wat er te zien is.
Om een uur of 2 vertrekt een camionetta = jeep met open achterbak met zo´n 16 acteurs en mederwerkers van Pueblo Nuevo richting Condega. Is niet zo heel ver van P.N. maar voelt toch langer dan met de bus als je klem zit tussen benen, blikken en houten balken. Iedereen komt wonder boven wonder ongedeerd aan bij HET basketbal veld te Condega alwaar tot 7 uur ´s avonds vooral gewacht wordt.

Op de jongen die de sleutel heeft,
opdat iemand een geluidsinstallatie doneert,
de lichtjongen de lampen om de lantaarnpalen heeft gespannen (ondersteund door menselijke ladder),
op eten dat maar niet komt (wie zal dat betalen, zoete lieve gerritje?),
op de camionetta die met enorme luidsprekers terug komt,
de regisseur die nog niet weet of we het doek nu wel of niet laten hangen,
spelers die maar niet wakker worden,
die dingen

Toen we aankwamen voelde ik een ojee in mij opborrelen. Waarom hier, dacht ik, op een kaal basketbalveld met stenen banken. Eenmaal dichterbij zag ik meer en meer schoons opduiken. De graffiti op de muren, het gesloten kioskje, het borstbeeld waar het gezicht van af is gevandaald... De ideale plek voor een stuk over een koninkrijk dat eigenlijk bij aanvang al uit elkaar valt, al verleden tijd is. Helaas was er geen tijd, of werd er geen tijd gemaakt om een keer te repeteren op locatie. Geheel tegen mijn advies in maar ik wilde niet gaan drammen want ik word hier al gezien als Kristien de dramadame, vermoed ik. Door het niet repeteren werd de prachtige locatie niet optimaal benut, de mooiste graffiti weggemoffeld achter vuilwitte doeken. Het was een wonderlijk dagje. Aan de ene kant heb ik me verbaasd over het gebrek aan vooruit denken (spelers die essentiele spullen niet bij zich hebben, 16 man + decor in 1 camionetta is een beetje veel, geen geluidsinstallatie, geen ladder voor het ophangen van het licht, GEEN ETEN, persoonlijke spullen in het zicht tijdens de voorstelling, etc.). De regisseur, Yulio Calero, is nog maar 22 lentes oud. Woont bovendien in een dorp waar nooit theater te zien is. Speelt goed maar zijn medespelers hebben 0 tot geen ervaring of niet de juiste ervaring om zo´n stuk verfijnd te kunnen spelen. En dan heb je nog te maken met het besmettelijke machismo. Dat groeit tijdens de uitvoering ineens tot karikaturale proporties, alles waar je uren aan gewerkt hebt met de acteurs verdwijnt plotklaps door de vonken van het spelen voor publiek. Met de koning heb ik wel 3 uur gewerkt aan een monoloog, waarna het een monoloog was met iets meer verandering van plaats, intonatie en houding. Gister hield hij een monoloog van vijf minuten zonder zich te veroeren en zonder ook maar iets in stem, gezicht, lichaam te veranderen. Hamlet die zijn monoloog haast babbelend met het publiek speelde tijdens de repetities, schreeuwde en schreeuwde en schreeuwde. En de 2 vrouwen lieten het vocaal geweld maar over zich heen komen. Waar was ik? Bij het gebrek aan vooruitdenken. Wat nog ontbreekt is een soort speeltraditie. Aankomen, spullen netjes neerzetten, SAMEN opbouwen, SAMEN eten, kleding aantrekken, make-uppen en WARMING-UP! Helemaal niet gehad! En als iedereen dan zo zonder gezamenlijke concentratie aan het stuk begint gebeurt het natuurlijk dat de ene speler met de ene scene begint en de ander met een andere...

Wat is die holandesa weer lekker aan het kritieken! Makkelijk hoor! Dat is zo. Ben nog zoekende naar wat mijn aandeel is in dit geheel. Heb gister de rechtervoet van de lichtman gedragen bij het ophangen van de lampen, gordijnen opgehangen, nog nooit gegrimeerde mannen gegrimeerd (enkelen konden daarna niet van de make-up afblijven, bleven snorren tekenen en lippen stiften), eten gekocht voor de groep. Heb zo veel mogelijk meegeholpen maar niet alles geregeld wat er geregeld kon worden. Expres. Heb namelijk veel vertrouwen in Yulio als regisseur. Heeft beelden, ideeen en heeft in de gaten wat mankeert aan wat er nu is. Met Yulio heb ik afgesroken dat hij me om hulp vraagt als hij dat nodig is. In praktijk vraag ik vaak of ik iets kan doen, of ik een bepaald plan mag uitvoeren en wat er te doen is. Om geen politieagent te spelen. En om hem de tijd te gunnen zelf te ervaren hoe zo´n dag loopt. En heel belangrijk: hoeveel weet ik nu van zo´n dag, van het uitvoeren van Hamlet op een basketbalveld in Nicaragua! Hoeveel weet ik uberhaupt van theater?

Ik ben er nog niet over uit of dit nu de goede werkwijze is of niet, wat denkt de lezer hiervan?

En om even de mooie kant van het stuk aan te stippen: dat zoiets gebeurt, zomaar op een zondag ineens een Polonio tussen de kaktusplanten, waterzakjes gevecht en sabelgeweld op het basketbalveldje. To be or not to be tussen grinnikende jongelui. Alleen dat is al zo prachtig. Verder vind ik het met mijn Nederlandse theateroogjes werkelijk geweldig dat er gewoon gepresenteerd wordt op zo´n plek zonder stekker (licht afgetapt van het pitje van het winkeltje), zonder geluidsinstallatie, zonder enige publiciteit, niemand van de locatie die het geheel verder helpt en slechts 5 stenen bankjes voor het publiek. Doen met wat er is. Hoe moeilijk voor mij, Nederlands meisje. Hoe vanzelfsprekend, onbespreekbaar voor de Nicaraguaanse acteurs. De rok van de koningin is witte stof beplakt met maisbladeren. Soldaten dragen rieten planten manden op hun hoofd. Die dingen. En ik zag ineens dat het stijl is, sfeer geeft. De eerste keer dat ik het zag vond ik het rommelig wat stijl betreft. Enkele spelers schitterden in spel met het publiek. De schuimpilletjes voor de dood van de koningin waren spectaculair. Hamlet heeft wat. Een heleboel moois en een spektakel voor de mensen hier. Maar er moet ook nog flink aan gewerkt worden wil het een spektakel worden dat naar de keel grijpt. Wie weet kan ik daar nog wat aan bijdragen deze laatste weken hier. Blijft zoeken naar een juiste methode voor zo´n grote groep onervaren acteurs. Is me bij repetities met de hele groep nog niet gelukt, bij meer individuele repetities gedeeltelijk. Maar er is weinig dat beklijft.

Over een week is Joram al bij me!

Herfsthoofd

Heb de laaste dagen, wat zeg ik de afgelopen week, een beetje een herfsthoofd. Het regent regen en geen mango´s meer in Pueblo Nuevo. Langzaam lijken de wolken die in Nederland altijd boven mijn hoofd cirkelen ook hier aangekomen te zijn. Als gieren houden ze mijn welbevinden in de gaten. En gaat er iets mis, dan storten ze zich direct op het stukje dood om het helemaal kaal te plukken. Nu maar wachten tot ik enkel botjes ben…

Dat laatste is natuurlijk broma, kul, kletskoek, nationale sport van Nicaragua. Al groeit mijn schaduw langzaam tot de al bekende vorm. Een Kristien die twijfelt, peinst, verlegent, zwijgt, slikt. Hoe meer woorden ik hier aan besteed, hoe groter dat hij wordt, dus in het kort:

heb last van de regen,
van het gebrek aan mensen die me begrijpen,
van het niet begrijpen van de mensen,
zou wel eens een Nederlands gestructureerde groep voor mijn neus willen
Joram in mijn armen
En voor 1 keer niemand om me heen…

Maar dat is niet wat er nu is, moet mijn zinnen dus maar verzetten. Ga morgen proberen eens uit Pueblo Nuevo te komen. Is inmiddels vandaag, heb een repetitie bijgewoond van een groep die gesponsord wordt door Cirque du Soleil. Daniel Pulido, de theatervormgever van MOVITEP werkt daar ook. Heb met de acteurs een dans gemaakt tussen water en vuur, met prachtige maskers en allerlei spectaculaire circus effecten. En interview gehouden over theater maken hier met Daniel en Cesar, de regisseur. Toch weer een zinvol dagje, en buiten Pueblo Nuevo, in een iets groter gehucht Condega. Zondag is er een uitvoering van Hamlet in Ocotal, stadje in het Noorden. Hoor net, half uur na dit te hebben geschreven dat ook dat niet door gaat, omdat de locatie in gebruik is. Misschien presenteren we in Condega. Van plannen heeft men hier nog niet veel kaas gegeten, zal Joram eens vragen of hij wat Goudse plakken meeneemt. Want het beste nieuws: Joram komt deze kant op!!! Wist ik al wel maar nu weet ik ook wanneer. Zondag 25 juni om half 10 ´s avonds kan ik mijn man afhalen van het vliegveld in Managua! Dat nieuws heeft me toch zeker een dag onophoudelijk doen glimlachen…

Verder is het hier nog steeds onvoorstelbaar prachtig en steeds groener (elke dag dat ik wandel in de ochtend wandel ik door een mooier landschap), zijn de mensen goedlachs en goedgraps, is het eten hemels, de zon (als die zich laat zien) een goddelijk geschenk.

Wat me dwars zit is dat de groep waarmee ik werk zo onvoorspelbaar is als, als het leven zelf zullen we maar zeggen. Ja, Kristina, ik kom. En hij komt niet. Ja, dan heb ik tijd, en dat heeft ze en dag later al niet meer. Ja, dat neem ik morgen mee, en dat kan hij een dag later niet eens in zijn hoofd vinden. En het is waar: ze hebben examens, straf, huiswerk, honger. Maar hoe moet ik daarmee dan in godesnaam een stuk in elkaar zetten? Een ongrijpbare groep. Zo´n 9 muchachos en muchachas, jongens en meiden van 14 t/m 19, hormonen zoemen om hen heen als de vliegen om mijn eten. Het merendeel gaat iedere middag naar school en kookt, hangt en werkt de rest van de dag. Enkelen zijn ´s avonds bij de repetities van Hamlet om te acteren of het licht te bedienen. Ze willen allemaal spelen maar hebben geen idee van wat het inhoud samen een stuk te maken. Dat het belangrijk is tijdens in ieder geval het merendeel van de repetities aanwezig te zijn, dat je niet tijdens een repetitie wegloopt zonder mij iets te zeggen, dat je op gegeven moment met de vormgeving moet beginnen, dat je niet zo maar overal kunt presenteren omdat het reizen ook geld kost, die dingen.
Ik moet me flexibeler opstellen dan ooit en tegelijkertijd de strengste Kristien spelen die ik ooit ben geweest.

Heb ik mijzelf ook nog eens ten doel gesteld hen optimaal in het maakproces te betrekken zodat ze als ik verdwenen ben zelf een nieuw stuk kunnen maken. Dat ze weten dat je op tijd met kostuums moet beginnen, hoe je een verhaal maakt van allerlei losse stukjes etc. Nu zit ik dus, met mijn honderd ideeën over de vormgeving, muziek, dans, tekst, te wachten tot zij er zijn en zelf met ideeën komen. Misschien voel ik daarom wel zoveel, omdat ik eindelijk eens niets kan doen. Het is wachten, wachten, wachten. Ga dus maar andere dingen doen en voor een nieuwe strategie zorgen. Ofzo. Schrijven, denken, slapen, reizen. En wachten op Joram.

Gallo Pinto mi amor!

Dat je er na een week en nog wat Pueblo Nuevo toch achter komt dat je driemaal daags intens verlangt naar niets meer maar zeker niets minder dan rijst met bonen! En wel in de gallo pinto vorm: gebakken met ui en chili en in een geroosterde tortilla gerold. Wat is dit? Pas ik me aan, of pas ik me over? Ik woon nu zo`n 2 weken in het huis van Dona Martha, de vrouw die de casa de cultura beheert waar ik werk en moeder van Yulio, die met zijn 22 jaren jong directeur is van de groep Teatro Nuevo.

Voor nieuwe lezers: Ik ben hier terecht gekomen na tijdens het Shakespeare festival Hamlet van Teatro Nuevo te hebben bijgewoond. Was een groot spektakel voor dit 3000 inwoners tellende dorp maar theatraal gezien een flop flater. Alles groots, machista, schreeuwend. Besloten een workshop te geven aan de groep van een week die steeds langer werd. Ik wilde niet meer weg en ben na een week workshop dans en theaterimpro te hebben gegeven in Managua, ben ik lekker terug gegaan. De workshop in Managua was overigens wel een soort van succes, de deelnemers die er waren waren enthousiast en ook ik heb weer ontzettend veel geleerd over lesgeven en wat dans en theater nou eigenlijk is. En dat met 37 graden en een dagelijks van samenstelling wisselende groep! Weet weer dat ik altijd wil blijven dansen en dat er nog ontzettend veel te ontdekken en ervaren is op dat gebied.

Terug naar Pueblo Nuevo. Hier zit ik dan, in het collegio dat elke avond 3 uur internet toegang heeft. Dat is: als het niet regent, er stroom is, de mensen zin hebben om de boel open te houden. Woon dus bioj Dona Martha in huis samen met zo`n 10 kinderen, neven, nichten, zussen van haar. Mijn pratende bed staat in de kamer van Dona Martha, die met haar dochter Martita in een ander bed slaapt. Soms kom ik 's middags terug om even te slapen en ligt er een hele stapel was op mijn bed of spaanse studieboeken, een kam, iemands b.h., een t.v. kijkend mens. Of 2. Vanaf een uur of 5 `s ochtends zingt, schreeuwt, knabbelt en kraait het huis. Zijn het niet de mensen dan is het de kakkerlak achter de wasmachine, het konijn in de gang, de muizen in de keuken. Als de mensen eenmaal ontwaken dirigeert het huis de symfonie van het eten tot het poepen van het 12 koppige koor. Nog nooit zo dicht op de huis van andere mensen geleefd. Toen Dona Martha me dit de eerste dag voorstelde had ik mijn twijfels maar omdat er bij de hospedaje waar ik de week daarvoor sliep aan de weg gewerkt werd dacht ik daar evenmin rust te kunnen vinden. Weet nog steeds niet of ik blijf of verhuis maar ben blij dit mee te hebben gemaakt. Nica van binnen...

Binnenkort meer spannende kakkerlak en leguaan verhalen, moet aan de slag voor Hamlet, Pueblo Nuevo. Elke avond ( als het niet regent, er stroom is, de mensen zin hebben) van 8 tot 10, 11, 12 repeteren we Hamlet. En 's ochtends probeer ik met een groep jongeren een stuk te maken over wat iedereen niet durft te zeggen tegen zijn ouders, vrienden, dorpsgenoten en waarom. En verder zing ik allerlei revolutionaire Nica liederen. Mijn geluk kan niet op.

Terug in de bewoonde wereld na 1 week bikkelen in de jungle...

Niets is minder waar dan dat. Ben sinds maandagavond weer terug in Managua, na een steeds langer wordende week in Pueblo Nuevo. Peublo Nuevo is alles behalve jungle en behoorlijk bewoond. Het is een plek onder de de zon waar niet iedereen een eigen huis heeft maar waar een heleboel mensen zijn om van te houden. Zegt nog niet zo veel, er zijn overal mensen om van te houden. Het dorp heeft het gezondste ritme dat ik ooit heb ervaren. In contact met het ritme van de bomen, de vogels (gieren en kolibris) en de zon. De president besloot vorige week dat de tijd een uurtje vooruit moest omdat hij dan minder geld kwijt was aan de straatverlichting. In Managua werd zijn bevel braaf opgevolgd, onder mompelend protest. In Pueblo Nuevo niet. Daar staat men op met de zon, de vogels en het ruisen van de bladeren van de immer groene bomen. Zo ook deze madame, om daarna iedere ochtend een wandeling te maken door het gruwelijk mooie landschap. Onderweg kwam ik een koeien polonaise tegen, zwermen wit blauw bruine schoolkinderen op de fiets (met zijn tweeen!), oude mannen met een zeis, springlevend. Gieren die kalm op hun tak bleven zitten als ik langsliep, alsof ze dat mijn hele leven al deden en dat blijven doen tot ik mijn laatste stappen zet. Heuvels als borsten die trots uit de maagdelijke aarde zijn gegroeid. Bomen met vruchten waar Eva absoluut niet van af zou kunnen blijven.
Hoe verder ik me verwijderde van het dorp hoe meer gaten er verschenen in de kleren van de mensen en hoe minder kinderen in schoolkleding. Veel kinderen werken, veel kinderen krijgen kinderen. Een man heeft gemiddeld 2 vrouwen en ik gok een stuk of 3 kinderen ook weer van verschillende vrouwen. Hoe het zit met de vrouwen weet ik niet, die vertoeven het grootste deel van de dag binnenshuis. Gruwelijk! Kreeg zin om een theatercursus op te zetten voor jonge vrouwen en een stuk te maken over jong kinderen krijgen en hoe dat dan zit met de vaders die geen vaders kunnen zijn. Het zijn juist die scherpe randen aan het dorp die mijn verblijf daar zo gelukkig maakten. Klinkt wrang maar is heel logisch. Ik heb mijn hele leven al het gevoel een verantwoordelijkheid te dragen, enkel en alleen doordat ik geboren ben in Nederland, in weelde, in een grote fruitmand met zo ongeveer alle vruchten die een mens graag tot zich neemt binnen handbereik. Hier in Nicaragua, en met name in Pueblo Nuevo, heb ik uiteindelijk een plaats gevonden waar de kennis die ik inmiddels heb verorberd, opnieuw vruchten afwerpt. De theatergroep Teatro Nuevo heeft nog geen enkele cursus gehad. Alleen Yulio, de 22 jarige regisseur heeft les gehad van de mensen van MOVITEP. Maar geen les in het doorgeven van die kennis. De acteurs waren dan ook verguld toen ik hen les kwam geven. Ik deed het niet eens heel goed, begon met veel te ingewikkelde dingen maar iedereen was ja en amen. Nog nooit zon wel willende groep gehad. Zelfs LEF, de theatergroep in Utrecht die ik al 2 jaar regisseer (www.lef-utrecht.nl), heeft af en toe kuren in de zin van moe, kritische vragen en opmerkingen etc. Dat kritische aspect miste ik wel in Pueblo Nuevo. Ander probleempje was de concentratie. Is ook onmogelijk om je 2 uur lang te concentreren als er steeds mensen later de les binnenkomen, het hele dorp staat te kijken omdat de deuren open blijven tegen de hitte, kinderen lachen om de meest serieuze oefeningen...
Ik gaf les in het Casa de Cultura = het cultuur huis van Pueblo Nuevo, waar muziek- en dansles wordt gegeven door Yulio en zijn zusje en waar allerlei meetings plaatsvinden. Een belangrijke plek voor het dorp. Bijna iedereen maakt er wel eens gebruik van, al is het om stoelen te lenen voor een feestje of water te drinken na de basketbal werdstrijd op het plein. In de ochtend gaf ik les aan een groep jongeren, wederom voornamelijk jongens. De meesten krijgen ook muziekles in het Casa de Cultura. Aan het eind van de week hebben we dus ook een presentatie gemaakt over de kracht van muziek, een soort komedie over hoe je met muziek een heleboel dagelijkse problemen op kunt lossen. Opstaan, ruzie over alcoholmisbruik, ontrouw, slechte verzorging, iets doen met tegenzin, die dingen. Nog moeilijk om echt een sociaal thema te vinden dat iedereen nauw aan het hart ligt. Maar de intentie van de cursus was dan ook een week improviseren, niet naar een voorstelling ote werken.
In de avond gaf ik les aan Teatro Nuevo. Met zondag een gezamenlijk bezoek aan het stieren evenement als afsluiting. Een van de jongens van de groep deed mee: in een piste rijden enkele cowboys rond (net als in de fillum: met hoeden en laarzen en alles). Een orkest speelt enkele valse liederen en ineens komt er een dolgemaakte stier de piste in met een jonge jongen op zijn rug die daar zo lang mogelijk op moet blijven zitten. Ondertussen wordt de stier met rode lappen en een stoot electriciteit nog doller gemaakt. Dan valt de jongen eraf, wordt de stier met een heuse lasso bij de horens gegrepen en wacht het zich bedwelmende publiek een kwartier tot de volgende jonge jongen enkele minuten op een stier zit. Afschuwelijk! Maar wel goed om mee te maken, ik begrijp de reactie van de Pueblo Nuevianen op Hamlet een stuk beter. Als dit toch het enige dorepsvermaak is! En daarna natuurlijk een bezoekje gebracht aan de mobiele disco waar de helft van het dorp niet in kon wegens geldgebrek.
Al met al een week waarna ik niet meer weg wilde uit Pueblo Nuevo. Ik ben toch gegaan omdat ik sinds gister les geef aan de theatergroepen uit Managua: dansimprovisatie met een vleugje theater. Bij 35 graden of meer. Ook interesting...Binnenkort meer daarover en wellicht ook nog een verlaat verslag van de twee andere Shakespeare voorstellingen. En fotos! En zegt het adres van mijn website voort, met dank!

Festival Shakespeareano 2

Pueblo Nuevo, zondag 29 april

Na een urendurende hobbelbusreis afwisselend begeleid door (hoe schrijf je dat?) reggaeton liederen van de radio en stevig vals gezongen liederen over Nicaragua en revolutie, komen we aan in Pueblo Nuevo = nieuw dorp. Te midden van bergen (maak me gek, ruige groene pieken die het landschap van een bijzonder sexy relief voorzien, ai) ligt een dorp dat mij allesbehalve nieuw lijkt. Maar ik kan het mis hebben. Mijn opa en oma vroegen zich af of er nu veel veel verschil is tussen de leefomstandigheden hier en in India. Goede vraag. Naar mate ik dichter bij het platteland kom lijken er meer overeenkomsten te komen. Managua, of de wijken die ik daar heb gezien zijn vrij modern en met mijn Europese ogen zie ik niet niet heel veel dat afwijkt van mijn idee 'stad'. Wat opvalt in de stad zijn de kleine ondernemers. Vrouwen met twee manden met fruit die de hele dag verkopen, mannetjes met billeten voor de loterij die van 9 tot 5 naast de snelweg staan, jongeren met een hele stapel waterzakjes op hun schouders om aan automobilisten te verkopen bij de stoplichten, kinderen die autoruiten schoonwassen in de weinige minuten dat de auto´s stilstaan. Het meest schrijnende dat ik tot nu toe heb gezien, naast de werkende bedelende kinderen, is een hele magere jongen in een rolstoel met een doekje voor zijn mond. Samen met zijn vader staat hij de hele dag aan een groot kruispunt met een bordje ´ayuda me´, help me. Ik weet niet of het geld dat hij ophaalt naar hem gaat of voor andere doeleinden gebruikt wordt. Het is hoe dan ook een schending van allerlei rechten en geeft mij een enorm schuldgevoel. Niet om dat ik nou zo veel daaraan zou kunnen doen, meer omdat ik voel dat de mens zo´n wreed wezen is. Er zijn hier wel enkele voorzieningen voor gehandicapten maar die zijn te duur voor het merendeel van de bevolking. De regering is allesbehalve sociaal (nog minder dan in Nederland op dit moment!) en investeert enkel in economie. Het zijn dan ook allemaal dikke mannetjes met Ralf Lauren of hoe heet die vent poloshirts aan.

Terug naar Pueblo Nuevo. Ik ben helemaal gelukkig met de stoffige landweggetjes, de vele vele planten, het leven dat zich buitenshuis afspeelt, de boeren die naar hun werk lopen met een groot kapmes. Altijd een dubbel gevoel. Mijn hart leeft op bij het zien van deze tekens van armoede! Voor mij zijn het geen tekenen van armoede, meer van een leven dat dichter bij de oorsprong van de mens staat, dichter bij zijn en de natuur. Dit lijkt veel op India, kan niet benoemen wat precies, het gebruik van natuurlijke materialen, de bedrijvigheid, de geluiden.
Ik ga maandag terug naar Pueblo Nuevo om er een week lang een workshop te geven, heerlijk.

De theatergroep van Pueblo NUevo, aangevuld met mannen die de kruistocht van Jezus uitspelen met pasen, speelde Hamlet. Op het busstation, anders bezet door ronkende motoren, schelle stemmen van de koopvrouwen, schreeuwende jongens die aangeven in welke bus zij zitten, die dingen. Nu helemaal bezet door theater. Dat vind ik toch wel het mooiste van de hele presentatie, dat zo´n alledaagse plek, door iedereen uit het dorp gebruikt, even de plaats is voor iets groters. Een plaats voor herinneringen, levensvragen, dromen. De voorstelling zelf is een spektakel voor de dorpelingen en een aanfluiting voor het theater. Hamlet wordt gespeeld door schreeuwende mannen die alleen maar boos zijn, enkele bange onderdanige vrouwen en verder door de honden, kinderen en dronkaards die over het speelvlak lopen. Zo wordt Hamlet´s monoloog ´to be or not to be´ voorzien van een ´dorpsgek´die ontzettend IS. Of juist niet, wie zal het zeggen. Twee en een half uur fysiek en vocaal geweld, waarbij een deel van de presentatie aan het zicht wordt ontnomen door kinderen die rennen naar de plaats waar de scene wordt gespeeld. Als iedereen netjes zou blijven zitten was alles prima te volgen geweest. Ik vind het toch bijzonder. Uit de presentatie spreekt veel van het leven hier. Het bulderende publiek weet van een van de meest tragische Shakespeares een komedie te maken. Dat is toch prachtig! En het stuk is zeker met een flinke dosis creativiteit in elkaar gezet, te zien aan de draden van de lampen, de ambachtelijke kostuums, etc. Het is geregisseerd doot Julius, een jongen van 24 die al jaren les heeft van MOVITEP, als acteur. Hij speelt zelf de hoofdrol en dat doet hij goed, zij het wat pathetisch. In 6 weken de hele Hamlet repeteren en zelf de lichten, kostuums, alles maken...En dan te bedenken dat er alleen ´s avonds gerepeteerd kon worden omdat iedereen overdag boert. Van 8 tot 12, poeh.

Al met een groep die duidelijk wat meer scholing (van een vrouw!) nodig heeft en die graag ontvangt. En dat gaan ze van mij een beetje krijgen komende week.